Ontmoet de chefs Verhalen achter de gerechten Recepten van de chefs

Hoe babi pangang naar Nederland kwam

Indonesisch restaurant Den Haag Fotograaf: Dino, Fotobureau, 1985

Babi pangang is een favoriet onder genieters van de Chinees-Indische keuken in Nederland. Sinds 2021 is het gerecht zelfs onderdeel van het Nederlandse Immateriële Erfgoed. Babi is Indonesisch voor varken, pangang betekent geroosterd. 

Babi pangang was rond 1900 een populair gerecht onder Chinezen, Nederlanders en het Batak-volk in Indonesië. Chinezen hebben een lange geschiedenis van migratie in Indonesië en hebben veel van hun keuken en cultuur meegenomen. 

Indonesië was ooit een kolonie van Nederland onder de naam Nederlands-Indië. De periode van koloniale overheersing en de daaropvolgende onafhankelijkheid heeft aanzienlijke invloed gehad op migratie.

Chin. Ind. Spec. Rest. 

Veel Indo-Chinezen waren werkzaam in de handel tussen Europa en Indonesië. Aan het begin van de vorige eeuw vestigden veel Indo-Chinezen zich in Nederland. Zij waren werkzaam in de scheepvaart op de Nederlandse havens van Amsterdam en Rotterdam.

Het eerste Chinese eethuis werd al in 1922 opgericht in Rotterdam. Chinees-Indische restaurants werden pas echt populair vanaf de jaren ’60. Na de onafhankelijkheid van Indonesië kwamen meer Indo-Chinezen naar Nederland en groeide het aantal zogenaamde “Chin. Ind. Spec. Restaurants” snel. Babi pangang heeft zich toen ontwikkeld tot een hele andere versie dan die in Indonesië. De kenmerkende rood-oranje saus, een zoetzure combinatie op basis van gember en tomaat is ook eigenlijk typisch Nederlands. Het is echter geen Nederlandse uitvinding: de eerste vermelding van de saus stamt namelijk al uit 1933, jaren voordat het gerecht in Nederland aangepast werd. 

Chinees restaurant Amsterdam Fotograaf: Jan van Broekhoven, 1982 via Stadsarchief Amsterdam
Chinatown Den Haag Stadsarchief Den Haag, 2010

Met het bord op schoot

Deze Chinees-Indische restaurants waren een reactie op de groeiende vraag naar Indisch eten en weerspiegelden de mengelmoes van eetgewoonten in Nederland. De vermenging van culinaire tradities leidde tot een uniek 'vernederlandst' oosters keukenaanbod, dat tot op de dag van vandaag nog steeds te vinden is binnen de Nederlandse horeca, ook al neemt de populariteit van de Chinees-Indische restaurants wellicht af.

Chinees nieuw jaar Den Haag Fotograaf: Willem Vermeij, 2009 voor Dienst Stedelijke Ontwikkeling